Tryb SPORT w samochodzie – jak właściwie działa?

Chyba każdy ma świadomość, że praktycznie wszystkie nowoczesne samochody oferują nam różne tryby jazdy. Nie jest to jednak nowy pomysł – możliwość zmiany ustawień jazdy „w locie” pojawiła się już w niektórych wersjach BMW E30 M3, a modele luksusowe pozwalają wybrać różne tryby już od ok. 30 lat. Jednym z najpopularniejszych trybów jazdy jest oczywiście SPORT. Z poniższego tekstu dowiesz się, czym on właściwie jest, jak wpływa na prowadzenie samochodu oraz jak może wyglądać w różnych typach aut.

Ogólne informacje o trybie sport

Tryb SPORT można w dużym uproszczeniu podsumować jako skrócenie czasu reakcji samochodu na działania kierowcy i zwiększenie precyzji sterowania. W najbardziej podstawowej wersji tego trybu jazdy znacznie zwiększa się czułość auta na gaz – już delikatne wciśnięcie pedału gazu daje odczuwalne zwiększenie mocy i sprawia, że pojazd „wyrywa się” do przodu – oraz wzrasta opór układu kierowniczego – w trybie sportowym kierowca ma znacznie większą kontrolę nad kierunkiem jazdy, co pozwala wykonywać precyzyjne manewry i lepiej „czuć” auto.

W samochodach z automatyczną skrzynią biegów redukcja biegów następuje wyraźnie wcześniej, co pozwala na dłuższe utrzymywanie silnika na wyższych obrotach.

Tryb Sport często zmienia też charakterystykę zawieszenia – staje się ono wyraźnie sztywniejsze, a przy tym o wiele bardziej precyzyjne. Obniża to komfort jazdy („czuć” każdą nierówność nawierzchni i najdrobniejsze zmiany jej struktury), ale trybu sportowego nie włącza się po to, żeby sunąć jak łódka po spokojnym jeziorze.Świetny tryb sportowy oferują m.in. Porsche 911 4S czy Audi RSQ 8.

Reakcja gazu w trybie SPORT

Jak już wspomniano, pedał gazu reaguje tutaj na każdy, nawet najmniejszy dotyk – ma to związek ze znacznie szybszym otwieraniem się przepustnicy. To nie tryb ECO, w którym między wciśnięciem pedału gazu a otwarciem przepustnicy występuje opóźnienie – w trybie sportowym reaguje ona natychmiast, a silnik wydaje z siebie satysfakcjonujący ryk dzięki dodatkowej dawce powietrza i paliwa.

W efekcie, jeżdżąc w trybie SPORT, otrzymujemy lepsze przyspieszenie, ale zwiększamy zużycie paliwa.

„Sztywny” układ kierowniczy

Samochody już od kilku dekad przyzwyczaiły nas do wspomagania układu kierowniczego, dzięki któremu kierownicą można bez problemu obracać nawet jednym palcem podczas normalnej jazdy – zwłaszcza teraz, gdy elektroniczne sterowanie coraz częściej wypiera klasyczne pompy hydrauliczne. Nie da się ukryć, że nowoczesne auta prowadzą się praktycznie same.

Dźwignia/przycisk SPORT zmienia to całkowicie – w ruch kierownicy trzeba włożyć trochę wysiłku, jej praca jest znacznie sztywniejsza, a kierowca może się poczuć jak w prawdziwej rajdówce i precyzyjnie wchodzić w zakręty, zachowując pełną kontrolę nad pojazdem.

Skrzynia biegów a tryb SPORT

Przy manualnej skrzyni biegów nie ma w zasadzie większej różnicy, natomiast automaty zachowują się zupełnie inaczej. W standardowym trybie jazdy zmiana biegów następuje w momencie równoważącym dobre osiągi z niskim zużyciem paliwa – dzieje się to więc przy stosunkowo niskich obrotach. Po przejściu w tryb SPORT priorytetem stają się osiągi, co wiąże się z wyraźnie wyższymi obrotami na poszczególnych biegach – w niektórych samochodach (zwłaszcza tych amerykańskiego pochodzenia jak Dodge Charger 6.4 SRT) wyższy bieg „wskakuje”, dopiero gdy wskazówka obrotomierza znajdzie się na czerwonym polu. Silnik pracuje wtedy ciągle w zakresie wysokiego momentu obrotowego.

Zawieszenie w sportowym wydaniu

Choć większość aut oferuje tylko jedno stałe ustawienie amortyzatorów, modele sportowe i luksusowe (jak choćby Nissan GT-R Prestige czy agresywne Lamborghini Huracán EVO) dają możliwość przestawienia zawieszenia w tryb z większą redukcją przechyłów nadwozia i „ciaśniejszą” jazdą dzięki zmniejszonemu poziomowi tłumienia nierówności. Auto w tym trybie prowadzi się pewniej, co daje kierowcy pełną kontrolę nad zachowaniem się pojazdu w trasie i pozwala poczuć się jak na torze wyścigowym.

Dźwięk silnika

Nie da się ukryć, że sportowe samochody są głośniejsze od typowych aut. Często wiąże się to po prostu z większą mocą silnika, choć stosuje się również dodatkowe „chwyty”, które uruchamiają się po włączeniu trybu SPORT i jeszcze bardziej podkreślają drapieżność samochodu. Zwykle są to dodatkowe zestawy mechanicznych klap umieszczone w układzie wydechowym lub wlotu powietrza, jednak coraz częściej wykorzystuje się po prostu syntetyzowane dźwięki puszczane z głośników samochodowych (które tryb S dodatkowo wzmacnia).

Czy wszystkie auta działają tak samo w ustawieniu sportowym?

Oczywiście, że nie – dużo zależy tutaj od klasy danego auta, jego marki, a czasem nawet konkretnego modelu.

Oto kilka przykładów:

• Samochód sportowy – tutaj na ogół mamy do czynienia po prostu z wyłączeniem niektórych funkcji działających w trybie komfortowym, zwłaszcza związanych z kontrolą trakcji i ograniczających moc w normalnym ruchu. Wynika to z prostego faktu – auta z tego segmentu są z natury mocniejsze i agresywniejsze. Dobrym przykładem jest tutaj McLaren 570GT.
• SUV-y i auta z napędem 4×4 – tutaj poza większymi osiągami szybsza jazda zmienia podział mocy między osiami – większa jej część jest wtedy przekazywana na tył, co ułatwia wyjścia z szybkich zakrętów i zapewnia większą precyzję prowadzenia. Można to przetestować choćby na Porsche Cayenne 3.0 340KM.
• Konkretny model – chyba najbardziej skrajną różnicę między trybem zwykłym a sportowym oferuje niepozorny Mini Cooper. Zmiana trybu przekształca ten model ze zwinnego auta miejskiego w szybką i responsywną miniwyścigówkę. Doskonale obrazują to organizowane regularnie wyścigi tych samochodów.

Bardzo ciekawym przykładem jest również Dodge Challenger Hellcat. W tym amerykańskim potworze brak typowego trybu sportowego – zamiast tego oferuje on tryb torowy, który wyłącza kontrolę trakcji. Choć na pierwszy rzut oka nie wydaje się to dużą zmianą, wrażenia z jazdy są diametralnie różne.

Tryb sportowy w samochodach – podsumowanie

Tryb SPORT można ogólnie podsumować jako dynamiczne i drapieżne oblicze samochodu. Może on działać bardzo różnie, w zależności od charakteru samochodu, marki czy nawet konkretnego modelu. Jeśli chcesz przekonać się na własnej skórze, jak działa tryb SPORT, serdecznie zapraszamy do skorzystania z naszej oferty wynajmu – znajdziesz w niej zarówno potężne muscle cary, jak i mniej agresywne modele, a nawet kilka bardzo rzadkich okazów, których próżno szukać gdzie indziej (np. wspomniane już wcześniej Audi R8 Performance Green Hell, którego wyprodukowano jedynie 50 sztuk).